Rekabet Kurulu, 2021 yılında WhatsApp kullanıcılarına yazılım güncellemesiyle getirilen veri paylaşım zorunluluğuna yönelik başlatılan soruşturmayla, META’nın Türkiye’de, WhatsApp kullanıcılarının verilerinin META’nın diğer hizmetlerinde kullanımına son vermesi ve bu hususu tüm kullanıcılarına bildirmesine ilişkin geçici tedbir kararı almıştı.
META tarafından, bu güncellenmenin Türkiye’de yürürlüğe girmeyeceği ve halihazırda güncellenen versiyona onay vermiş kullanıcılar da dahil olmak üzere tüm kullanıcıların WhatsApp’ı tam işlevsellikle kullanmaya devam edebilecekleri, bu kapsamda Türkiye’deki kullanıcıların söz konusu güncellemeye onay vermelerini talep eden bildirimler almayacakları da belirtilmişti.
META’ya 346 milyon lira para cezası verilen soruşturmanın sonucunda, şirketin veri birleştirme yoluyla Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ihlal ettiği de tespit edildi. META’nın Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden topladığı verileri birleştirerek sosyal ağ hizmetleri ile çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında faaliyet gösteren rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırdığı ve pazara giriş engeli yarattığı belirlenmişti.
Ayrıca META’ya, ihlalin giderilmesi ve pazardaki etkin rekabetin tesis edilmesi için yükümlülükler getirildi, ilk aşamada ihlali sonlandırmak için alacağı tedbirleri 9 Aralık 2023 tarihine kadar Rekabet Kurumuna bildirmesi istendi.
KURUL ONAY EKRANINI YETERLİ BULMADI
Kurul, uyum tedbirinin hayata geçirilmesinden önce Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetleri arasında verilerinin birleştirilmesine onay veren kullanıcılardan yeniden onay almasını istedi.
Kullanıcılara gösterilecek ekranın, kullanıcıları doğrudan onaylamaya yönlendirmeyen, kullanıcıların reddetmesi halinde de uygulamayı kullanabileceklerine yönelik bilgilendirmeleri içeren ve dolayısıyla onay vermek istemeyen kullanıcılara da aynı kolaylıkta bu imkanı sağlayan ekranlar olması talep edildi.
META tarafından nihai olarak Kuruma sunulan öneriler yeterli bulunmadı. Şirketçe Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetleri arasında verilerinin birleştirilmesine yönelik tercihleri için kullanıcılara sunulacak olan ekran bildirimi, yeterli derecede şeffaf olmaması, kullanıcıları yeteri kadar bilgilendirememesi ve kullanıcıları veri birleştirmeye onay verecek şekilde yönlendirici nitelikte dizayn edilmesi sebepleriyle kabul görmedi.
Kurul, firmadan endişelerini giderecek yeni bir çözüm önerisi sunmasını talep etti. Bu süreçte, Kurulun getirdiği yükümlülük kapsamında META’nın “Nihai Uyum Çözümü”nü Kuruma sunması için belirlenen son tarih olan 11 Aralık 2023 aşıldı.
Bunun üzerine, Kurul, 12 Aralık 2023 tarihinden başlamak üzere Meta Platforms, Inc., Meta Platforms Ireland Limited ve WhatsApp LLC’den oluşan META ekonomik bütünlüğüne, Nihai Uyum Çözümü’nün Rekabet Kurumu kayıtlarına girmesine kadar her gün için 2022 yılı gayri safi gelirleri üzerinden 4 milyon 796 bin 152 lira idari para cezası uygulanmasına karar verdi. Bugün itibarıyla para cezası 140 milyon lirayı aşarken, ceza tutarı her gün artmaya devam edecek.
Öte yandan, Avrupa Birliği’nde (AB) yürürlüğe giren Dijital Pazarlar Yasası’nda getirilen benzer yükümlülükler bakımından da henüz META ile AB Komisyonu arasında nasıl bir düzenlemenin hayata geçirileceği belirlenemedi. Firmanın Türkiye’ye sunacağı çözüm önerisi bu açıdan önem taşıyor.
